۰ تا ۱۰۰ آموزش قوانین تنیس + نحوه شمارش امتیازات تنیس

وقتی حرف از قوانین تنیس باشد، ورزش تنیس یک ورزش پیچیده به نظر می‌رسد. برای یک مبتدی، این قوانین می‌تواند بسیار ترسناک باشد. حتی اگر چندین سال این ورزش را انجام داده باشید، باز هم ممکن است با یک یا دو قانون مواجه شوید که هیچ تصوری از وجود آن‌ها نداشته باشید. و اگر تنیس را از تلویزیون تماشا کنید، خواهید دید که حتی بازیکنان برتر جهان نیز در مورد قوانین خاصی با داوران بحث خواهند کرد.

قوانین تنیس بخش‌های مختلف بازی را شامل می‌شود که شامل امتیاز‌دهی، مناطق و مرز‌های زمین، خطا‌ها و تخلفات، محدودیت‌های زمانی و موارد دیگر می‌شود. علاوه بر این، قوانین متفاوتی برای مسابقات انفرادی و دو‌نفره اعمال می‌شود. با اینکه تعداد قوانین بسیار زیاد است، اما پیچیده نیستند.

در این مقاله، هر قانون تنیس را که باید بدانید را پوشش خواهیم داد. چه یک تنیسور مبتدی، متوسط یا پیشرفته باشید، می‌توانید از اطلاعات زیر استفاده کنید و در پایان مقاله احساس می‌کنید که درک خوبی از قوانین تنیس دارید.

خطوط زمین تنیس

قبل از رسیدن به قوانین واقعی تنیس، مهم است که چیدمان زمین تنیس را درک کنید. با انجام این کار، درک قوانین امتیاز‌دهی و تفاوت‌های مسابقه یک‌نفره و دو‌نفره آسان‌تر خواهد بود. در تصویر زیر، خطوط زمین تنیس به همراه نام آن‌ها مشخص شده است. اگر دوست دارید تا با انواع زمین تنیس و خصوصیت هر کدام آشنا شوید، مقاله‌ای که برای شما آماده کرده‌ایم را از دست ندهید.

• Baseline یا خط پایه: خط پایه، طول زمین را مشخص می‌کند. این خط دو هدف را دنبال می‌کند:
  ۱. وقتی بازیکنی در حال زدن سرویس است، باید پشت خط پایه بایستد.
  ۲. اگر بازیکنی ضربه‌ای را بزند که از خط پایه در زمین حریف عبور کند، ضربه در نظر گرفته نشده و بازیکن امتیاز را از دست می‌دهد.
• Doubles Line یا خط دو‌نفره: همانطور که از نام آن مشخص است، خط دو‌نفره فقط در طول مسابقات دو‌نفره استفاده می‌شود. این خط در طول مسابقه دو‌نفره، مرز عرض زمین را نشان می‌دهد و در مسابقات انفرادی، استفاده‌ای ندارد.
• Singles Line یا خط انفرادی: مانند خط دوبل است، اما برای مسابقات انفرادی. مرز‌های عرض زمین را در مسابقه یک در مقابل یک نشان می‌دهد. هر ضربه‌ای که به خارج این خطوط برخورد کند، بیرون در نظر گرفته می‌شود که منجر به از دست دادن یک امتیاز برای بازیکن می‌شود.
• Center Service Line یا خط مرکزی سرویس: این خط با نشان مرکزی تراز شده است و زمین را به دو نیمه چپ و راست تقسیم می‌کند. مانند نشان مرکز و خط سرویس، این خط نیز فقط در حین سرویس بازیکن استفاده می‌شود. بسته به امتیاز، بازیکن باید در سمت راست یا چپ این خط سرویس بزند.
• Service Line یا خط سرویس: هنگامی که با خط سرویس مرکزی ترکیب می‌شود، محدوده ای را تشکیل می‌دهد که سرویس باید آنجا برخورد کند و با عنوان service box یا محوطه سرویس شناخته می‌شود. خط سرویس نشان دهنده محدودیت طولی ناحیه ای است که سرویس بازیکن باید در آن فرود بیاید. اگر یک سرویس فراتر از خط سرویس فرود بیاید، آن را از دست داده در نظر می‌گیرند.
• Center Mark یا نشان مرکز: تنها هدف این خط نشان دادن جایی است که بازیکنی که در حال زدن سرویس است، باید قبل از آن بایستد. کسی که سرویس می‌زند با سرویس زدن از سمت راست علامت مرکزی بازی را شروع می‌کند و دفعه بعد از سمت چپ سرویس می‌زند و با زدن هر سرویس به سمت دیگر زمین خود برای زدن سرویس بعدی می‌رود.

مناطق زمین تنیس

هنگامی که خطوط نشان داده شده در بالا با هم ترکیب میشوند، مناطقی را تشکیل می‌دهند. در تصویر زیر می‌توانید مناطق زمین تنیس را مشاهده کنید.

• محوطه سرویس چپ و راست: مهم‌ترین قسمتی که باید آن را بشناسید محوطه سرویس است. این‌ها مناطقی هستند که بازیکنی که سرویس می‌زند باید توپ را در آن منطقه فرود آورد. در حال حاضر فقط باید درک کنید که دفعه اولی که سرویس می‌زنید توپ باید در محوطه سرویس راست حریفتان فرود آید و دفعه بعد به محوطه سرویس سمت در زمین حریفتان. در ادامه با جزئیات بیشتری توضیح خواهیم داد.
• Double Alleys یا نوار دوبل: این مناطق فقط در طول مسابقات دو‌نفره استفاده می‌شوند. از آنجایی که در یک مسابقه دوبل به جای ۲ بازیکن، ۴ بازیکن حضور دارند، زمین نیز باید کمی بزرگ‌تر باشد.
• Total Court Area یا مساحت کل زمین: همانطور که در بالا ذکر شد، زمین دو‌نفره بزرگتر از زمین مسابقه انفرادی است. محوطه کامل زمین جایی است که شوت هر بازیکن (به جز سرویس‌ها) باید در آن مناطق قرار بگیرند.

امتیازات تنیس

اکنون که درک اولیه ای از چیدمان یک زمین تنیس دارید، آماده هستید تا در مورد قوانین تنیس و اینکه یک مسابقه تنیس واقعی چگونه اجرا می‌شود، بیاموزید. اولین بخش از فرایند یادگیری قوانین این است که بدانید یک امتیاز در تنیس چیست.

در واقع، یک امتیاز تنیس اساسی ترین واحد در سیستم امتیازدهی تنیس است. هر بار که می‌بینید بازیکنان ضربه‌ای به توپ تنیس می‌زنند، آنها در حال تلاش برای گرفتن امتیاز هستند. و پس از اینکه یک بازیکن امتیاز کافی کسب کرد، برنده مسابقه است. حال این سوال پیش می‌آید که نحوه شمارش امتیازات تنیس چگونه است؟

هنگامی که یک مسابقه تنیس شروع می‌شود، بازیکنان باید تصمیم بگیرند که کدام یک از بازیکنان سرویس شروع مسابقه را می‌زند. این کار معمولا با پرتاب سکه انجام می‌شود و برنده باید انتخاب کند که چه کسی شروع به سرویس زدن می‌کند. به بازیکنی که سرویس می‌زند، سرویس زننده (Server) و به بازیکنی که سرویس نمی‌زند، دریافت کننده (Receiver) می‌گویند. پس از انجام این مرحله، بازیکنان شروع به بازی کردن برای کسب اولین امتیاز می‌کنند.

بازیکنی که شروع به زدن سرویس می‌کند باید به سمت زمین خود رفته و پشت خط پایه (‌Baseline) بایستد. در امتیاز اول، او از سمت راست علامت مرکزی شروع می‌کند. در امتیاز دوم، اون از سمت چپ شروع می‌کند و برای هر امتیاز این کار تکرار می‌شود. برای شروع موفقیت آمیز یک امتیاز، بازیکنی که در حال سرویس است باید سرویس خود را روی محوطه سرویس که بعد از تور و به صورت مورب از او قرار دارد، بزند. بنابراین اگر بازیکنی در سمت راست زمین ایستاده است، باید سرویس خود را روی محوطه سرویس سمت راست زمین حریف بزند و برعکس.

یک بازیکن حق زدن دو سرویس در هر امتیاز را دارد. اگر اولین سرویس خود را از دست داد، می‌تواند تلاش کند کند تا دومین سرویسش موفقیت آمیز باشد. اگر بازیکن هر دو سرویش را از دست بدهد (چه در تور یا خارج از محوطه سرویس)، به آن double fault می گویند و در نتیجه امتیاز را از دست می‌دهد. 

اگر بازیکن بتواند سرویس را در داخل محوطه سرویس بزند، امتیاز به طور رسمی شروع شده است. از آن به بعد، هدف هر بازیکن ضربه زدن به توپ از روی تور و داخل زمین حریف است تا زمانی که یکی از آن‌ها امتیاز را کسب کند. پس از اینکه توپ برای اولین بار روی محوطه سرویس برخورد کرد، بازیکنان میتوانند مستقیما توپ را در هوا بزنند یا اجازه دهند یک بار به زمین برخورد کند و سپس به آن ضربه بزند. در قوانین تنیس ۵ راه وجود دارد که می‌توانید از حریف خود یک امتیاز را بگیرید:

1. اگر حریف دو سرویس را پشت سر هم از دست بدهد: Double fault
2. اگر ضربه حریف نتواند از تور رد شود.
3. اگر ضربه حریف از روی تور عبور کند، اما خارج از زمین شما فرود بیاید.
4. اگر ضربه‌ای بزنید، به زمین حریف برخورد کند و از مقابل حریفتان عبور کند و او نتواند به آن پاسخ دهد.
5. اگر ضربه ای بزنید که قبل از آنکه حریف شما بتواند آن پاسخ دهد، دو بار در زمین حریف به زمین برخورد کند.

قانون لت (Let) در تنیس

یکی دیگر از قوانین مهم تنیس قانون لت یا Let است. در تنیس، let مخفف Let’s play again است، و می‌تواند به دو صورت مختلف اتفاق بیفتد. حالت اول این است، اگر سرویس بازیکنی به تور برخورد کند و سپس به صورت صحیح در محوطه سرویس زمین حریف فرود بیاید، می‌تواند یک لت صورت بگیرد. اگر اینطور باشد، بازیکن این شانس را دارد که همان سرویس را دوباره استفاده کند.

حالت دوم برای قانون لت، ایجاد شدن اختلال در روند طبیعی بازی است. برای مثال فریاد زدن تماشاچی در خارج از زمین، یا ورود توپ دوم به زمین می‌تواند منجر به درخواست بازیکنان یا داور برای اعلام لت شود. اگر این حالت let اتفاق بیفتد، سرویس زننده هر دو فرصت سرویس خود را خواهد داشت.

قوانین شمارش امتیازات در تنیس

پس از درک اینکه چطور می‌شود در تنیس امتیاز گرفت، آماده هستید تا به پیچیده‌ترین بخش از قوانین تنیس بروید: سیستم امتیازدهی در تنیس. چه به دلیل فریاد زدن تماشاچی در خارج از زمین، چه در اثر ورود توپ دوم به زمین، چه توسط یک هوادار دیوانه که زمین را خط می زند، می تواند توسط هر کدام از بازیکنان و یا توسط داور صدا زده شود. اگر این نوع let اتفاق بیفتد، نقطه با دریافت دو سرویس خود توسط سرور دوباره پخش می شود.

اولین نکته این است که بدانیم تنیس یک سیستم شمارش امتیاز منحصر به فردی دارد. وقتی بازیکنی امتیاز می‌گیرد، امتیازاتش جمع می‌شود تا زمانی که در یک گیم (Game) پیروز شود. هنگامی که بازیکن تعداد معینی گیم برد، برنده یک ست (Set) خواهد شد. و در نهایت زمانی که بازیکنی تعداد معینی ست برنده شود، برنده مسابقه خواهد شد. پس باید به خاطر داشته باشید که سیستم امتیاز دهی در تنیس از الگوی زیر پیروی میکند:

امتیاز ———> گیم ———> ست ———> مسابقه

همانطور که در بالا اشاره کردیم، بازیکنان بنا به قوانین تنیس به ۵ روش می‌توانند امتیاز کسب کنند. پس از کسب هر امتیاز، امتیاز آن‌ها در جدول امتیازات (Scoreboard) قرار می‌گیرد. در تنیس به جای شمارش امتیازات به صورت ۱، ۲، ۳، ۴، امتیازات به صورت ۰، ۱۵، ۳۰، ۴۰ محاسبه می‌شود. بنابراین اگر بازیکنی که سرویس اول مسابقه را می‌زند، امتیاز اول را کسب کند، نتیجه به صورت ۰ × ۱۵ می‌شود و اگر امتیاز را از دست بدهد، نتیجه به صورت ۱۵ × ۰ می‌شود.

نکته: همیشه باید اول امتیاز سرویس زننده را بشمارید.

زمانی که یک بازیکن امتیاز ۴۰ را بدست بیاورد و سپس یک امتیاز دیگر هم بگیرد، برنده گیم می‌شود. اگر هر دو بازیکن در امتیاز ۴۰ × ۴۰ مساوی باشند (به آن Deuce یا دی یوس نیز گفته می‌شود)، اولین بازیکنی که دو امتیاز از حریف جلو بیفتد برنده گیم خواهد شد. بنابراین اگر امتیاز ۴۰ × ۴۰ شود، ادامه امتیازات برای برنده شدن به صورت 40 -> Ad -> گیم خواهد بود. اگر امتیاز به صورت ۴۰ × AD باشد و بازیکنی که امتیاز Ad دارد امتیاز بعدی را از دست بدهد، دوباره امتیاز به صورت ۴۰ × ۴۰ خواهد شد.

پس از اینکه یک بازیکن برنده گیم شد، مجدد امتیاز به ۰ × ۰ برمیگردد و نقش سرویس زننده و دریافت کننده تغییر می‌کند و بازیکنان تاز زمانی که ۶ گیم برنده شوند این کار را تکرار می‌کنند. هرگاه بازیکنی در ۶ گیم برنده شود، برنده یک ست (Set) می‌شود. اگر بازیکنان در گیم ۵ بر ۵ مساوی شوند، اولین بازیکنی که ۷ گیم ببرد برنده ست خواهد شد. اگر بازیکنان در تعداد گیم ها ۶ به ۶ برابر شوند، باید یک تای بریک (Tiebreak) بازی کنند.

تای بریک در تنیس چیست؟

تای بریک یک گیمی است که برای شکستن تساوی بین دو بازیکن طراحی شده است. سیستم شمارش امتیازات در تای بریک به جای ۰، ۱۵، ۳۰، ۴۰، به صورت شمارش معمولی یعنی ۰، ۱، ۲، ۳ و … است. اولین بازیکنی که در مجموع به ۷ امتیاز برسد برنده تای بریک و در نتیجه برنده ست می‌شود. اگر بازیکنان در امتیاز ۶ بر ۶ در تای بریک برابر شدند، اولین بازیکنی که موفق شود با فاصله ۲ امتیاز از حریف خود جلو بیفتد برنده تای بریک می‌شود.

نوبت‌های سرویس در طول تای بریک نیز متفاوت است. به گونه ای که بازیکنی که سرویس اول را می‌زند، برای سرویس بعدی دریافت کننده است. و از آن به بعد، هر بازیکن دو سرویس پشت سر هم می‌زند تا زمانی که تای بریک تمام شود. بازیکنی به عنوان دریافت کننده تای بریک را شروع کرده باشد، در ست بعدی به عنوان سرویس زننده شروع می‌کند.

در بیشتر تورنمنت‌ها، بازیکنان برای برنده شدن در یک مسابقه باید ۲ ست ببرند. اما در مسابقات گرند اسلم (ویمبلدون، اوپن استرالیا، رولان گاروس و اوپن ایالات متحده)، بازیکنان برای برنده شدن مسابقه باید ۳ ست برنده شوند.

اگر توانسته باشید که تا اینجای قوانین تنیس را درک کرده باشید، به این معنی است که اکثر قوانین تنیس را متوجه شده‌اید. از اینجا به بعد قوانین تنیس بسیار ساده‌تر خواهند شد.

قوانین تعویض زمین

اگر تا به حال مسابقات تنیس را تماشا کرده باشید، متوجه شده اید که بازیکنان بعد از مدتی برای ادامه مسابقه به طرف دیگر تور می‌روند.

بازیکنان باید از این قوانین پیروی کنند تا بازی عادلانه دنبال شود. گاهی ممکن است که یک طرف زمین آفتاب باشد یا باد بیشتری بیاید، به همین علت بازیکنان زمین خود را با یکدیگر عوض می‌کنند تا با شرایط برابر با هم مسابقه دهند.

پس از آغاز مسابقه، بازیکنان پس از اتمام گیم اول، نیمه زمین خود را با حریف عوض می‌کنند. و بعد از آن، هرگاه که مجموع گیم های بازی فرد شود، زمین خود را عوض می‌کنند (۵×۶، ۳×۴، ۱×۲). به جز تغییر زمین برای اولین بار در هر ست(۰×۱)، بازیکنان می‌تواند قبل از تعویض زمین برای استراحت روی صندلی بنشینند.

پس از پایان هر یک ست، بازیکنان می‌توانند از یک ست استراحت استفاده کنند. آنها می‌توانند روی صندلی خود بنشینند و در صورت نیاز حتی به سرویس بهداشتی بروند. نکته دیگری که وجود دارد این است که آن‌ها در پایان ست تنها در صورتی زمین خود را عوض می‌کنند که، مجموع گیم ها در آن ست عددی فرد شده باشد(۱×۶، ۳×۶، ۷×۶) و اگر مجموع گیم ها زوج باشد به برای ادامه مسابقه به زمین خود می‌روند.

قوانین زمان در تنیس

یکی از قوانین تنیس که اخیرا در این ورزش اضافه شده، قوانین مرتبط با زمان است که برای سرعت بخشیدن به مسابقات تنیس طراحی شده است. بعضی از بازیکنان وقفه‌ای طولانی بین امتیازات می‌انداختند و اجرای این قانون باعث از بین رفتن این وقفه‌های طولانی شد.

بنابر قانون زمان، بازیکنان از زمانی که امتیازی تمام می‌شود، ۲۵ ثانیه فرصت دارند تا بازی برای گرفتن امتیاز بعدی را شروع کنند. اولین باری که یک بازیکن مهلت ۲۵ ثانیه خود را از دست دهد، یک اخطار دریافت می‌کند. و پس از آن، هر بار که بازیکن برای شروع یک امتیاز بیشتر از ۲۵ ثانیه تاخیر کند، یک سرویس از دست می‌دهد.

تخلفات و خطا در تنیس

بخش دیگری از قوانین تنیس که باید بدانید، قوانین مربوط به خطا‌ها و تخلفات در تنیس است. مهم‌ترین سازمان‌ها و موسسات تنیس (فدراسیون بین المللی تنیس، انجمن حرفه‌ای تنیس، انجمن تنیس ایالات متحده)، آیین‌نامه رفتاری مشابهی دارند و اگر بازیکنی خلاف این آیین‌نامه رفتار کند، مرتکب تخلف شده است. انجام تخلف می‌تواند به جریمه، از دست دادن امتیاز، گیم، مسابقه و حتی محرومیت از تورنمنت شود.

رایج‌ترین تخلفاتی که در تنیس رخ می‌دهند:

1. سوء استفاده از توپ (Ball Abuse): اگر بازیکنی عمدی یا به دلیل بی‌احتیاطی و بدون توجه به عواقب آن، ضربه‌ای خطرناک به توپ بزند تخلف محسوب می‌شود.
2. سوء استفاده از راکت یا تجهیزات (Racket or Equipment Abuse): این تخلف زمانی رخ می‌دهد که بازیکنی به صورت خشن به راکت تنیس یا تجهیزات ضربه بزند یا آن‌ها را پرتاب کند.
3. آزار فیزیکی (Physical Abuse): وقتی بازیکنی به بازیکن دیگر، داور، تماشاگر یا عضوی از کادر فنی آزار فیزیکی برساند در درگیری ایجاد کند.
4. توهین کلامی (Verbal Abuse): زمانی که بازیکن به بازیکن دیگر، داور، تماشاگر یا یکی از اعضای کادر فنی فحش دهد یا توهین کند.
5. فحاشی (Audible Obscenity): اگر بازیکنی، فحشی دهد که با اندازه کافی بلند و واضح باشد تا دیگران بتوانند آن را بشنوند.
6. اهانت دیداری (Visible Obscenity): اگر بازیکنی حرکات زشتی انجام دهد که توسط دیگران دیده شود.
7. بهترین تلاش (Best Efforts): وقتی بازیکنی تمام تلاش خود را نکند و نشانه‌های واضحی از اینکه تلاشی برای برنده شدن نمی‌کند نشان دهد.
8. مربیگری (Coaching): وقتی یک مربی در زمانی که اجازه ندارد، به بازیکن دستور دهد یا او را راهنمایی کند.
9. تخلف زمانی (Timing Violation): اگر بازیکنی قوانین مربوط به ریتم مسابقه را رعایت نکند مانند نقض مهلت ۲۵ ثانیه‌ای برای شروع امتیاز جدید یا اینکه زمان زیادی طول بکشد تا از سرویس بهداشتی بازگردد.

تخلفاتی که در بالا اشاره شد، رایج‌ترین تخلفات در ورزش تنیس است، با این حال قوانین دیگری در این زمینه نیز وجود دارد. اگر بازیکنی تخلفات ذکر شده در بالا را مرتکب شود، مجازات معمولاً از الگوی زیر پیروی می‌کند:

تخلف اول = تذکر (Warning)
تخلف دوم = از دست دادن امتیاز (Point Penalty)
تخلف سوم و موارد بعدی = از دست دادن گیم (Game Penalty)

منبع: تیم تنیس۳۶۰ و mytennishq